مدرس تاریخ سیاسی امریکا: صفآرایی فعالان حقوق شهروندی مسلمانان در هند در اعتراض به هدفگیریها و رفتارهای ناعادلانه با مسلمانان تحت عنوان جنگ با تروریسم، موکشا را برانگیخت. موکشا در اصل چهارمین و آخرین هدف زندگی در آیین هندوست. برای هندوها موکشا یا نجات به حالتی از آزادی گفته میشود، آزادی از اسارت در چرخه تولدهای بیپایان، زندگی و مرگ. همچنین موکشا به معنای یکی شدن با آتمان (خود حقیقی) نیز هست. این یگانگی با آتمان، عمر بیپایان و فروتنی به دنبال دارد که انسان را تا درجهای آزاد میکند که دیگران را با خود برابر میبیند و در نتیجه احساس خود برتری در او ناپدید میشود. احساسی که باعث میشود انسان به طور غریزی برای بقای خود و در امان ماندن هر کاری را که ضروری است، انجام ندهد.
هزاران سال پیش از یهودیت، مسیحیت و اسلام، آیین هندو به یک مذهب مهم تبدیل شد که به زندگی میلیونها نفر معنا بخشید. هر چند آیین هندو هیچ آغاز و پایان مشخص، مؤسس یا پیغمبر، نظام عقیدتی یکپارچه، کتاب مقدس موثق یا سازماندهی رسمی ندارد و اعتقادات و عبادات آن متنوع و متفاوت هستند، اما هدف نهایی آن همچنان یگانگی عمیق روح فرد با موکشا و داشتن رفتار عادلانه و برابر با دیگران است. به علاوه هرچند آیین هندو با باور باگاوادگیتا به وجود راههای بسیار برای رسیدن به رستگاری، اصلاحات راماکریشنا برای تغییر نظام طبقاتی و رسم ساتی (خودسوزی زنان پس از مرگ شوهرانشان) و دیدگاه ماهاتما گاندی به زندگی همیشه همراه با برابری مذهبی و اجتماعی گسترش پیدا کرد، اما هدف نهایی آیین هندو این است که انسان حس آزادی را از طریق نجات یا موکشا تجربه کند. شبنم هاشمی کسی است که اعتراضات اعتصابی مسلمانان را سازماندهی کرد. او باور دارد که مقامات رسمی هند در تلاش برای دستگیری و ریشهکن کردن تروریسم گاهی مسلمانان را هدف میگیرند و به اشتباه آنها را دستگیر و متهم میکنند. سایر فعالان نیز ادعا میکنند که تعداد بازداشتها و ناپدید شدن مسلمانان بسیار زیاد و در عین حال غیرقانونی است و این اعمال ضدمسلمانان تحت عنوان مقابله با تروریسم انجام میشود. در برخی مناطق، امواج فعالیتهای مبارزه با تروریسم باعث شده است. مسلمانان حتی در خانههای خود یا در مساجد هم احساس ناامنی کنند. این شرایط به همراه نادیده گرفته شدن مسلمانان از نظر اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و وجود تبعیضها باعث شده بعضی از مسلمانان خانههایشان را ترک کنند یا از کشور هند فرار کنند. مانند سایر نقاط جهان در هند نیز فضایی از رعب و وحشت وجود دارد.
پیش از اینکه فرد با نجات یگانه شود مرحله مقیم بیشه (Forest Dweller) یا سائل سرگردان وجود دارد. در این مرحله مطالعه متون مذهبی و جستوجوی حکمت از طریق تفکر و تعمق (Meditation) برتری محسوب میشود. تفکر و تعمق در واقع نوعی کاوش در عالم خودآگاهی و فهم چگونگی ادراک درست جهان است. تفکر و تعمق در این مرحله ذهن را چنان پاک میکند که حکمت و انسانیت ذاتی فرد قابل تشخیص میشود، اما جنگ جهانی ضدتروریسم، مسلمانان را تروریست میخواند و اسلام را با تروریسم مرتبط میداند. این عمل آنها در واقع نابودی مرحله سائل سرگردان است، چراکه باعث نابودی توانایی تفکر و تعمق شده و در نتیجه آنها نتوانستهاند جهان را به درستی ادراک کنند و در نهایت نمیتوانند با موکشا یا نجات یگانه شوند. تروریست خواندن مسلمانان بسیار دور از حکمت و فرزانگی و برخلاف موکشا یا نجات است، زیرا مسلمانان و اسلام هر دو از تروریسم بیزارند. هرچند 140 میلیون مسلمان در هند زندگی میکنند، اما اکثریت مردم هند، هندو هستند. پیروی کردن از موکشا تلاش بسیار میطلبد زیرا که موکشا میکوشد تا همه مردم را برابر ببیند. همچنین موکشا حس اعتماد را نیز به همراه دارد، حس از بین بردن ترسها و ناامنیها در خود، ترسهایی که گاه زاییده خیالند و گاه به اشتباه در فرد ایجاد میشوند، اما متأسفانه دولت مرکزی و آژانسهای نظامی و جاسوسی به افزایش نگرانیها و تردیدها دامن میزنند و میتوانند به راحتی باعث آزار و اذیت دیگران شوند. تروریسم وحشتناک، غیرقابل تصور و ضدموشکا یا نجات است و هند از حملات تروریستی رنج بسیار برده است. در این وضعیت آیا هند برای تجربه حس رهایی و امنیت نباید سیاست موکشا را دنبال کند؟
دوباره باید گفت که پیروی از موکشا تلاش بسیار میطلبد و این تلاش ضروری است. در پیروی از سیاست موکشا فردی که میتواند مردم یک ایالت را به پیروی از سیاستها و رفتارهایی ترغیب کند که براساس آنها کسی دیگری را آزار نمیدهد، حس رهایی و یکی شدن بانجات وجود دارد و مردم یکدیگر را با چشم برابری میبینند، ممکن است همین فرد بتواند سایر ملتها و ایالتها را نیز به داشتن چنین رفتارهایی ترغیب کند.
برگرفته